info

Nie jesteś jeszcze zarejestrowanym klientem? Zarejestruj się a otrzymasz kupon rabatowy 20 zł na pierwsze zakupy.

×
71 780 41 34 (Pn-Pt, 8-16: 30 godz.)
Świat wentylacji w jednym miejscu
71 780 41 34 Pn-Pt, 8-16: 30 godz.
Zamów jeszcze za 300,00 zł
dostawa będzie gratis
0
Koszyk
0,00 zł z VAT
Aktualnie masz nic w koszyku.
Potrzebna pomoc w wyborze? Sprawdź nasz kącik porad.
Menu

Jak wentylować strefy zagrożone wybuchem

2.2.2022
13 minut czytania
Agnieszka Strzelecka
Agnieszka Strzelecka
Świat wentylatorów i systemów wentylacyjnych

Specjalnie zaprojektowane wentylatory są instalowane w miejscach zagrożonych wybuchem
Specjalnie zaprojektowane wentylatory są instalowane w miejscach zagrożonych wybuchem.

Co to są strefy zagrożone wybuchem?

Obszarami zagrożonymi wybuchem mogą być klasyczne pomieszczenia takie jak centra handlowe, garaże podziemne lub magazyny. Miejscami o wysokim ryzyku wybuchu są rafinerie, fabryki, lakiernie, zakłady chemiczne itp. Powietrze w tych obszarach może zawierać gazy, opary i inne łatwopalne substancje.

Podział przestrzeni według prawdopodobieństwa wybuchu

Do wyboru odpowiedniego wentylatora przeciwwybuchowego niezbędna jest znajomość strefy w której będzie używany. Przestrzenie różnią się od siebie w zależności od tego co może spowodować eksplozję.

Obszary zagrożone wybuchem oparów i gazów

Są to najczęściej miejsca przemysłu chemicznego, farmacji, stacje benzynowe, kopalnie. W zależności od stopnia prawdopodobieństwa wybuchu przestrzeń dzielimy na strefy:

  • Strefa 0 – obszar, w którym zagrożenie wystąpienia mieszanki gazów wybuchowych jest stałe lub w długim czasie.
  • Strefa 1 – obszar, w którym zagrożenie wybuchem występuje sporadycznie.
  • Strefa 2 – obszar, w którym wystąpienie zagrożenia jest mało prawdopodobne, trwa bardzo krótko.

Obszary zagrożone wybuchem palnego pyłu

Do powstania atmosfery wybuchowej dochodzi w momencie mieszania się pyłu z utleniaczem. Wybuchy pyłu najczęściej są spotykane w miejscach, w których odbywa się mieszanie, kruszenie, przesypywanie, są to, między innymi, młyny zbożowe, miejsca przetwarzania skrobi, cukru, mąki, kakao, barwników, farmaceutyki lub pyłu drzewnego. Jest to praktycznie każdy pył za wyjątkiem substancji nieorganicznych.

Miejsca takie nazywamy strefami:

  • Strefa 20 – strefa, w której atmosfera wybuchowa wywołana przez unoszące się pyły wybuchowe występuje stale, długo lub często.
  • Strefa 21 – strefa, w której atmosfera wybuchowa wywołana przez unoszący się pył wybuchowy, może czasami wystąpić podczas pracy.
  • Strefa 22 –strefa, w której powstanie atmosfery wybuchowej jest mało prawdopodobne, a jeśli tak się stanie to trwa bardzo krótko.

Przestrzenie różnią się miedzy sobą stopniem zagrożenia wybuchemPrzestrzenie różnią się miedzy sobą stopniem zagrożenia wybuchem.

ATEX: dyrektywa europejska, która definiuje wymagania jakie musi spełniać produkt przeznaczony do zastosowania w strefach zagrożonych wybuchem.

ATEX to skrót od ATmosphères EXplosibles, odnosi się do Dyrektywy Europejskiej 2014/34/UE, która dotyczy wprowadzania na rynek urządzeń elektrycznych i mechanicznych, komponentów i systemów z ochroną przeciwwybuchową. Obowiązuje od 20 kwietnia 2016 r.

Opisana dyrektywa ma kluczowe znaczenie dla produktów, które są używane w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Producent odpowiada za jego zgodność ze swoimi produktami. Ponadto dyrektywa obejmuje również urządzenia sterujące, monitorujące i regulujące, które chociaż nie znajdują się bezpośrednio w potencjalnie wybuchowej atmosferze, są niezbędne do niezawodnego działania urządzeń i systemów bezpieczeństwa w zakresie ochrony przeciwwybuchowej.

Urządzenia i systemy ochronne, takie jak wentylatory do atmosfer wybuchowych, które podlegają dyrektywie ATEX, muszą być opatrzone oznakowaniem CE, wraz z deklaracją zgodności WE i instrukcją obsługi.

Urządzenia do atmosfer wybuchowych

Zgodnie z dyrektywą ATEX każde urządzenie w atmosferze wybuchowej musi być opatrzone specjalnym oznaczeniem składającym się z liter i cyfr:

  • CE oznaczenie,
  • Numer jednostki certyfikującej,
  • Symbol ochrony przeciwwybuchowej,
  • Grupa urządzeń – oznaczona I lub II,
  • Kategorie w grupie – M1, M2, 1, 2, 3,
  • Rodzaj atmosfery wybuchowej gaz lub pył – oznaczenie G lub D,
  • Rodzaj zabezpieczenia urządzeń przeciwwybuchowych – ia, ib, e, nA – IIA, IIB, IIC,
  • Maksymalna temperatura powierzchni urządzenia u G – T6 (85 °C), T5 (100 °C), T4 (135 °C), T3 (200 °C), T2 (300 °C), T1 (450 °C),
  • Maksymalna temperatura otoczenia D – T81 °C,
  • odporność na pył i wilgoć – IP68, IP54.

Typ ochrony

Istnieje wiele typów ochrony, różnią się od siebie rodzajem zagrożenia i strefą występowania zagrożenia. Jako przykłady przedstawiamy następujące wybrane rodzaje ochrony:

  • Ex ia – zapewniona ochrona przed iskrzeniem i jest stosowana dla atmosfery typu G i D. Używane w strefie 0, 1, 2 a 20, 21, 22.
  • Ex ib – zapewniona ochrona przed iskrzeniem i jest stosowana dla G i D w strefach 1, 2 a 21, 22.
  • Ex ec – zapewniona ochrona dla atmosfery G dla strefy 2.
  • Ex nA – ochrona typu n odpowiednia do atmosfery G w strefie 2.

W jaki sposób wentylować pomieszczenia, w których występuje atmosfera wybuchowa

W wybuchowym środowisku może dojść do kumulowaniu się mieszaniny wybuchowej, co powoduje wybuch. Dlatego konieczna jest odpowiednia wentylacja, wentylatorami przeciwwybuchowymi, przeznaczonymi do środowiska zagrożonego wybuchem z uwzględnieniem odpowiednich obszarów. Należy wybrać taki wentylator, który spełnia wszystkie wymogi bezpieczeństwa i ochrony przeciwwybuchowej, wymagane w danym środowisku i obszarze.

Urządzenia elektryczne dla pomieszczeń zagrożonych wybuchem muszą być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby ich użycie nie powodowało wybuchu, na przykład z powodu wysokich temperatur roboczych lub iskier w obwodzie elektrycznym. Na przykład standardowy wyłącznik domowy, w którym podczas użytkowania na stykach tworzą się iskry, może wywołać eksplozję w środowisku wybuchowym. Dlatego musi być zaprojektowany tak, aby zapobiec wybuchowi.

Wentylatory przeciwwybuchowe

Obszary z zagrożeniem wybuchu nie mogą być wentylowane przez urządzenia standardowe. Dlatego konieczne jest zastosowanie specjalnie zaprojektowanych i wykonanych wentylatorów przeciwwybuchowych, które posiadają wysoko izolowaną część elektryczną. Dzięki temu nie ma ryzyka zwarcia lub uszkodzenia mechanicznego. W rezultacie urządzenie nie spowoduje wybuchu nawet w środowisku o wysokim stężeniu chemikaliów, gazów lub pyłów.

Urządzenia przeciwwybuchowe równią się od standardowych wentylatorów:

  • Wentylatory – posiadają nieiskrzącą konstrukcję. Mogą to być wentylatory ślimakowe, z paskiem klinowym czy też wentylatory z wolnym wirnikiem.
  • Silniki – do wentylatorów przeciwwybuchowych stosowane są silniki o zabezpieczonej konstrukcji, z oznaczenie zgodnym z rodzajem ochrony (d, p, q, o, e, i, itd.).
  • Filtry – do wentylatorów przeciwwybuchowych stosowane są flirty antystatyczne, które wykonane są ze specjalnego tworzywa z przewodnictwem antystatycznym, przeznaczone do pracy w środowisku zagrożenia wybuchem.
  • Obudowa – wszystkie części silnika mogą posiadać połączenie do centralnego punktu uziemiającego. Wszystkie połączenia elektryczne są zgodne z wymogami dyrektywy ATEX.

Rodzaje wentylatorów do środowisk wybuchowych

Zanim zdecydujesz się na konkretny typ wentylatora należy sprawdzić czy urządzenie spełnia wymagania certyfikacji dopuszczającej do użytku w środowisku wybuchowym. Produkt musi spełniać normę PN-EN 14986 – Konstrukcje wentylatorów procujących w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Norma ta zawiera wymagania projektowe dla wentylatorów do stosowania w środowiskach niebezpiecznych.

Wentylatory dzielą się ze względu na budowę i montaż:

  • wentylatory przeciwwybuchowe dachowe,
  • przeciwwybuchowe wentylatory kanałowe,
  • naścienne wentylatory przeciwwybuchowe.

Jeżeli chodzi o budowę wentylatora napotkasz wentylatory osiowe i promieniowe, które różnią się od siebie kątem wlotu i wylotu powietrza.

Wentylatory osiowe

Osiowy, często nazywany też naściennym wentylatorem, charakteryzuje się dużym przepływem powietrza i służy do wentylacji przez ścianę, na krótkich odcinkach. Pod względem konstrukcyjnym charakteryzują się czerpnia i wyrzutnią pod tym samym kątem 180° w kierunku osi obrotu śmigła. Układ łopatek śmigła podobny jest do śmigła samolotu.

Naścienny wentylator O.ERRE EB EX ATEX do transportu dużej ilości powietrza na krótkich odcinkachNaścienny wentylator O.ERRE EB EX ATEX do transportu dużej ilości powietrza na krótkich odcinkach

Wentylator promieniowy

Wentylator promieniowy różni się od osiowego tym, że wydmuchuje powietrze prostopadle do kierunku osi obrotu śmigła pod katem 90°. Ze względu na swoją konstrukcję wentylatory promieniowe określane są mianem wentylatorów ślimakowych (z obudową spiralną, radialną).

Wentylator promieniowy O.ERRE CB/CS EX ATEXWentylator promieniowy O.ERRE CB/CS EX ATEX

Śmigło tego wentylatora przypomina koło młyna wodnego, które wykorzystując siłę odśrodkową wypycha powietrze na bok. Dzięki temu zmniejszony jest przepływ wsteczny powietrza przez wentylator.

Ze względu na swoją konstrukcję wentylatory promieniowe osiągają wyższe ciśnienie niż wentylatory osiowe. Dlatego nadają się do transportowania powietrza na większe odległości, sprawdzają się nawet w systemach, w których występuje wiele zagięć i rozgałęzień, gdzie występują znaczne straty ciśnienia.

Akcesoria do wentylatorów przeciwwybuchowych

W celu osiągniecia maksymalnego bezpieczeństwa w atmosferze wybuchowej używa się akcesoria, które swoją konstrukcją spełniają wymogi bezpieczeństwa i przeznaczone są do stosowania w środowisku zagrożonym wybuchem.

  • Detektory gazu – mierzy obecność i stężenie różnych gazów, które mogą wystąpić w środowisku (tlenek węgla, propan, wodór, metan i inne). Ponadto mogą kontrolować stężenie oparów. W przypadku wysokiego stężenia czujnik wysyła alert do centrali.
  • Czujnik temperatury – w zależności od konstrukcji mogą mierzyć temperaturę w pomieszczeniu, ale także w cieczy. Niektóre modele umożliwiają pomiary temperatury i wilgotności. Z kolei termostaty monitorują i regulują temperaturę wdanym pomieszczeniu.
  • Czujnik ciśnienia – mogą mierzyć ciśnienie bezwzględne i względne. Różnią się miedzy sobą zakresem ciśnień. Presostaty służą głównie do sterowania przepływem powietrza w nagrzewnicach elektrycznych, paskami klinowymi lub tez filtrami. Ponadto mogą być uzywane4 jako regulator wartości granicznych lub bezpiecznik ciśnienia powietrza.
  • Czujnik wilgotności – połączone czujniki wilgotności mogą mierzyć nie tylko wilgotność, ale także temperaturę w środowisku wybuchowym.
  • Zawory elektromagnetyczne – w zależności od rodzaju służą do kontroli stężenia gazów, ale także cieczy nieagresywnych. Sterowanie może odbywać się ręcznie lub za pomocą impulsu elektromagnetycznego.

Co wymyśliliśmy

Jeśli poszukujesz wentylatora do środowiska zagrożonego wybuchem, koniecznie sięgnij po wentylatory specjalistyczne. Różnią się one od klasycznych przede wszystkim nieiskrzącą obudową. Produkt powinien spełniać nomę PE EN 14986 i być wyprodukowany zgodnie z dyrektywą ATEX. Dobór odpowiedniego wentylatora uzależniony jest od rodzaju i warunków panujących w atmosferze wybuchowej.

Produkty wymienione w artykule

Agnieszka Strzelecka
Agnieszka Strzelecka
Doradzimy w wyborze i z technicznymi pułapkami.
71 780 41 34 (Pn-Pt, 8-16: 30 godz.)

Niewiele osób wie o wentylacji tyle co ona. Czy to w kwestii doboru wentylatora do łazienki, czy też w poszukiwaniu rozwiązania dla wielkich obiektów przemysłowych- możesz spokojnie polegać na Agnieszce i jej pomysłach. Dodatkowo odpowiada za pracę całego zespołu, dbając by każdy klient był traktowany wyjątkowo i profesjonalnie, zapewnia dostępność towaru i na każdym kroku kontroluje jego jakość.

Podobne artykuły

6 minut czytania
Chcesz świeżego powietrza bez niepotrzebnego hałasu. Chcesz się skoncentrować na pracy czy może po prostu odpocząć?
Pokaż cały artykuł
18. 6. 2020
6 minut czytania
Jaka jest w praktyce różnica między wentylatorem osiowym i promieniowym? W tym artykule dowiesz się, jakiego wentylatora użyć do wentylacji.
Pokaż cały artykuł
18. 6. 2020

Porady wentylacyjne, wskazówki i instrukcje. Raz na jakiś czas prosto na email.

Wpisz e-mail
Wysłanie wiadomości oznacza zgodę na przetwarzanie danych osobowych .
ul. Buforowa 125
52-131 Wrocław

Pn-Pt, 8-16: 30 godz.

Punkty odbioru w całej Polsce
Mapa
Płatność gotówką
Pobranie
Kartą
Przelew bankowy
... karta można płacić w sklepie.
Ta witryna jest chroniona przez reCAPTCHA i podlega Polityce prywatności a Warunkom korzystania z usługi Google..
Na górę